Vivian Maier’in Peşinde

Vivian Maier 1926 – 2009 yılları arasında, geçimini Chicago’da çocuk bakıcılığıyla sağlayan sıradan bir kadın olarak yaşadı. Ta ki 2009’da ölümünün ardından John Maloof tarafından keşfedilene kadar…

Hayatı maddi sıkıntılarla geçmiş, hiç evlenmemiş, hiç çocuk sahibi olmamış fakat bir çok çocuğa annelik yapmış bir kadın düşünün. Üstelik kimse tarafından bilinmeden ve çoğu eserini göremeden, yaşlılığını sefalet içinde geçirdiği bir bankon yanı başında, tüm hallerini yansıttığı insanlardan uzak, bu dünyaya sessiz sedasız veda etmiş. Tarihin en yetenekli dadısı, çoğu otoriteye göre de çağının en başarılı fotoğraf sanatçılarından, Vivian Maier…

Küçük yaşta babasını kaybeden Maier uzun süre Fransız asıllı olan annesiyle birlikte yaşar. Annesini de kaybetmesiyle birlikte ailevi hiçbir bağı kalmayan Maier, bir tekstil atölyesinde çalışmaya başladıktan kısa süre sonra, kendisine ve fotoğrafa zaman ayıramadığı gerekçesiyle işi bırakır ve hayatı boyunca yapacağı mesleği olan dadılığa başlar. Dadılık maskesi altında Maier resmen kendi kişiliğini yaratır ve gizemli bir kadın olarak, ilginç görünümüyle sokaklarda dolaşmaya başlar…

John Maloof Kutuyu Aralar

2008 Yılında, John Maloof adında bir öğrenci tarih ödevi için eski Chicago fotoğrafları aramaktaydı. Aklına eski eşyaların satıldığı bit pazarları gelir ve işine yarabileceğini düşündüğü, içi film negatifleri ile dolu bir kutuyu 39 dolara satın alır.

John Maloof, negatifleri incelediğinde fotoğrafların ödevi için çok da uygun olmadığına karar verir ancak fotoğraflardan çok etkilenmiştir ve kimin tarafından çekildiğini merak edip araştırmaya başlar. Satın aldığı kutularından birinin üzerinde “Vivian Maier” ismini görünce internetten ufak bir araştırma yapar ve bir sonuç çıkmayınca aramaktan vazgeçip, fotoğrafları bir kenara atar.

Ancak John Maloof bulduğu fotoğraflardan o kadar etkilenmişir ki, merakını bir türlü gideremez ve fotoğrafları çektiğini düşündüğü Maier hakkında internetten araştırma yapmaya başlar. Ve sadece 3 gün öncesine ait, parkta ölen yaşlı bir kadına ait bir ölüm ilanı ile karşılaşınca araştırma karar verir böylece Maier’e ulaşmış olur. Maier’e ait odanın belediye tarafından boşaltılacanığı öğrendikten sonra da elinde ne yapacağını bilmediği 110.000 kare fotoğraf, binlerce gazete, bilet, elbise ile kalakalır.

Bulduğu fotoğrafları incelemeye başlayan Maloof sıradışı bir fotoğrafçı ile karşı karşıya olduğunu anladıktan sonra fotoğrafları pek çok galeri ve müzeye gönderir ancak, fotoğraflarla kimseler ilgilenmeyince, fotoğrafları flickr’e ve Vivian Maier adına açtığı blog sayfasına yüklemeye başlar. Gelen dönüşler muhteşemdir…

Daha önce kimsenin görmediği Maier’in fotoğrafları, onu bir anda fenomen haline getirir ve herkes Maloof’a Maier hakkında sorular sormaya ve bilgi almaya çalışınca, Maloof’un Maier’in hayatına doğru keşfi de başlamış olur.

Maier’in eski eşyaları arasında bulunan telefon rehberlerinden yola çıkarak dadılık yaptığı ailelere ulaşır. Bazıları için Bayan Vivi, bazıları için Bayan Smoth’dur. Bazıları “Evet, o benim 6 yıl boyunca dadımdı ama fotoğraf çektiğini bilmiyordum” der. Herkesin aklında kalan garip bir Fransız aksanı, bir kaç beden büyük gelen elbiseleri, garip şapkaları ve garip yürüyüşü ile etkileyici ama bir o kadar da deli bir kadındır.

Araştırma devam ettikçe, yolu onunla kesişmiş olanlar birer birer ortaya çıkar. Alışveriş yaptığı bir antika dükkanı, gittiği bir dil kursu… Garip bir şekilde hayatına giren kimseye gerçek adını söylememiştir. Ama hemen herkes de gerçek adını sakladığını bilir. Hatta bazıları onun Fransızca aksanının sahte olduğundan bile emindir. Kimseye haber vermeden dünyayı gezen, sokaklarda 110.000’den fazla fotoğraf çeken, fotoğraf tarihinin en etkileyici karelerini çeken bu gizemli kadın bunu kimseyle paylaşmamıştır…

Belki içe kapanık yapısı onu engellemiş, belki de beğenilmeme korkusu geri adımlar atmasına sebep vermiştir. Ne olursa olsun, böylesine önemli bir sanatçının bir bankta hayatının son dönemlerini geçirdiğini ve öylece bu dünyadan geçip gittiğini düşünmek insanın yüreğini burkuyor…

Arkasında binlerce kare fotoğraf ve onlarca gizem bırakan Vivian Maier, fotoğraf dünyasına adını altın harflerle yazdırmayı başarmış, muhteşem bir fotoğrafçı…